Page 5 - Funkcje psychofizyczne - Percepcja wzrokowa - Karty pracy - Poziom 3 - Specjalne potrzeby edukacyjne

Wstęp

Percepcja wzrokowa to zdolność rozpoznawania i różnicowania bodźców wzrokowych znajdujących się
w polu widzenia danej osoby. Zaburzenia w tym zakresie powodują pojawienie się problemów nie tylko
w nauce, lecz także w życiu codziennym.

Percepcja wzrokowa pozwala zrozumieć otaczającą nas rzeczywistość. Gdy nie jest odpowiednio roz-
winięta, dziecko – szczególnie w wieku szkolnym – ma kłopoty z podstawowymi aktywnościami, takimi
jak gry zespołowe czy planszowe, umiejętności manualne i motoryczne. Zauważalne są de cyty w zakresie
orientacji w otoczeniu i poruszania się w przestrzeni, nieadekwatna ocena odległości, a nawet wielkości czy
kształtu. To wszystko rodzi problemy z nauką czytania, pisania i liczenia, co z kolei przekłada się na trudności
szkolne w uczeniu się, a w konsekwencji – na obniżoną motywację do nauki.

Przed podjęciem ćwiczeń niwelujących te dysfunkcje warto przeprowadzić specjalistyczną diagnozę,
by odróżnić u ucznia np. wadę wzroku od zaburzeń analizatora wzrokowego. Bardzo często zdarza się, że
dziecko nie sygnalizuje odpowiednio swoich dysfunkcji, co nauczycielom i rodzicom utrudnia diagnozę oraz
rozpoznanie prawdziwych przyczyn niepowodzeń i trudności w uczeniu się. Ma to ogromny wpływ na ja-
kość kształcenia i komfort uczenia się oraz obniża motywację do zdobywania wiedzy i umiejętności.

Warto, a nawet należy rozpoznać u uczniów ich indywidualne możliwości, gdyż dzięki temu efektywnie
wspomożemy ich rozwój oraz przygotujemy odpowiednie pomoce, narzędzia i ćwiczenia – w tym przy-
padku rozwijające percepcję wzrokową. Takie ćwiczenia bardzo często stosuje się również pro laktycznie –
wykorzystuje się je podczas codziennych praktycznych aktywności dzieci, a także w ramach zajęć eduka-
cyjnych, w tym korekcyjno-kompesacyjnych, rewalidacyjnych. Ich doskonałym uzupełnieniem mogą być
odpowiednio skonstruowane karty pracy, które pobudzą wyobraźnię, zmotywują do nauki i ćwiczeń.

Dziecko w klasie będzie odnosić korzyści z rozwiniętej percepcji wzrokowej, ponieważ pozwoli mu ona
na sporządzanie notatek i lepsze zrozumienie materiału. Zmiany lub braki w zakresie tej umiejętności mogą
prowadzić do niezadowalających wyników w nauce. Warto pamiętać, że wszystkie umiejętności poznawcze,
włącznie z percepcją wzrokową, mogą być trenowane i rozwijane.

W niniejszej publikacji proponujemy wiele interesujących rozwiązań, m.in. aktywności oparte na kratow-
nicach, kodach i kolorowych elementach gra cznych. To idealna propozycja dla uczniów, którzy potrzebu-
ją bardzo silnych bodźców, czystych barw i nieskomplikowanych wzorów. Oprócz stymulantów opartych
na zróżnicowanych, czasami jaskrawych kolorach bazujemy na kształtach, realnych przedmiotach, liczbach,
działaniach, literach i wyrazach.

Materiały ćwiczeniowe, które skonstruowałyśmy, są przeznaczone dla starszych uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi. Proponujemy ćwiczenia zróżnicowane pod względem trudności i koniecznej ak-
tywności, tak aby każdy uczeń zyskał szansę na odniesienie sukcesu i miał poczucie sprawstwa. Ćwiczenia
zawierają elementy logicznego myślenia i programowania. Stanowią inspirujący i spójny materiał rewalida-
cyjny. Dzięki prostym poleceniom uczniowie funkcjonujący na różnych poziomach są w stanie zrozumieć
zadania i je rozwiązać.

Proponowane przez nas ćwiczenia można wykorzystać na wiele sposobów. Nauczyciel może przereda-
gowywać polecenia, aby umożliwić każdemu dziecku niwelowanie własnych dysfunkcji, zgodnie z jego po-
trzebami i uwarunkowaniami.

Życzymy efektywnej i kreatywnej pracy.
Autorki